فرنگ

بسم الله الرحمن الرحیم

دو روز قبل داشتم دنبال شعری می گشتم به وبلاگی رسیدم که حس عجیبی به من داد. ساعتهایی را صرف خواندن مطالبش کردم. ظاهرا نویسنده اش چند سالی است ساکن سوئد است. مطلبی هم داشت راجع به فرنگ که خواندم اما نمی دانم چرا ذهنم را مشغول کرده؟ شاید دلیلش این است که من به خارج از کشور نرفته ام اما با فرنگ رفته هایی برخورد داشته ام. به نظرم رسید مطلبش را نقل کنم و شاید برای شما هم جالب باشد و باب گفت و گویی در این مورد باز شود. اگر تجربه ای دارید خوشحال می شوم اگر بگویید 

به نقل از فرنگ

فرنگ :”در زمان قاجار و پیش از آن به کشور فرانسه اطلاق می‌شده است.فرنگ از نام فرانک گرفته شده است.بعد از آن تا دوران پهلوی به علت نا آشنایی ایرانیان با کشورهای اروپایی به همه کشورهای اروپایی اطلاق می‌شده است. با رواج یافتن سفر به اروپا و حضور سیاسی انگلیس و آلمان در ایران به تدریج از دایرهٔ کلمات خارج شده است و هم اکنون به عنوان کنایه یا استعاره به کار می‌رود.” Wikipedia

زمانی که این واژه در ایران رایج بود، “فرنگ” بهشت بود، آن روزها تعریف یک بهشت خیلی کمتر از چیزی بود که ما برای رسیدن به یک زندگی بهتر رها کردیم . به هر حال آرزوی آدم های زیادی بود که فرنگ را از نزدیک ببینند.تجربه کارهای بزرگی مثل روزنامه خواندن، نوشیدن قهوه فرانسه، سینما، به جا گذاشتن عکس یادگاری ، رادیو بدون اجازه شهربانی و خیلی چیزهای کوچک و بزرگ …

گذشت و گذشت تا همین چند وقت پیش! یعنی درست بعد از “رواج یافتن سفر به اروپا”، فرنگ هنوز بهشت بود اما نه برای روزنامه و قهوه فرانسه دست یافتنی، بلکه این بار به خاطر یک مجموعه از چیزهایی که مثل روزنامه و قهوه نیازهای ساده بشر امروز بودند مثل احترام به حقوق زن، مثل نداشتن حجاب، رقص و شادی یا از همه مهمتر احساس امنیت.

انسان هایی که همیشه با حسرت فرنگ زندگی می کردند. وقتی یکی از فرنگی ها وارد جغرافیای وطن می شد آدم های زیادی منتظر بودند. منتظر سوغات های فرنگ که مهم نبود یک تی شرت ساده، جوراب یا حتی یک شکلات بد مزه باشه، مهم بوی فرنگ بود. منتظر داستان هایی که شیرین ولی خیلی وقت ها واقعی نبوند. داستان هایی که آدم هایی آن ها را می ساختند که زندگی رو تو غربت سپری می کردند. آدم هایی که شاید نمی خواستند بهشت خیالی دیگران رو خراب کنند و یا از احساس برتری که بعد از این داستان ها داشتند ارضا می شدند. همین غربت نشین ها موقعی که بعد از زمان کمی مثلا دو سال بر می گشتند جغرافیای وطن، فارسی را سخت صحبت می کردند یا یک بخشی از جملاتشون بیگانه بود همان آدم هایی که گله داشتن از کلمات عربی در زبان فارسی الان دیگه فارسی را نمی فهمیدند یا بهتر بود که نمی فهمیدند. جملات آزار دهنده ای مثل “شما به این چی می گید؟” یا حتی صحبت کردن فارسی با لهجه انگلیسی با آواهای زیادی که به طور اغراق آمیزی استفاده می شدند. نداشتن واژه های متناظر برای کلماتی مثل Expire، Convince و…

اما امروز یعنی بعد از چند وقت که از “رواج یافتن سفر به اروپا” گذشت، خیلی از آدم ها تجربه فرنگ را تو کارنامه خودشون دارند.فرنگی حداقل مثل دبی، ترکیه، مالزی یا تایلند که شاید از فرانک نیامده باشند ولی به هر حال فرنگ هستند و یک جور بهشت! امروزی که انگلیسی صحبت کردن و فارسیِ فراموش شده تازه غربت نشین ها به اندازه ی حسرت روزنامه و قهوه، مضحک و آزار دهنده است. افرادی که همچنان در برابر هموطنانی که دانستن زبان انگلیسی یا حتی فرانسه را یک امر معمول تلقی می کنند، به ارضا شدن از حس برتر بینی عادت کرده اند .

واضحِ که فرنگ، بهشت می ماند ولی این بار برای چه چیزهایی هنوز نمی دانم ….

http://www.aliyavari.com/blog/?p=121

توی کامنت نوشته است:

در نوشتن این چند خط من به هیچ وجه قصد کاذب نشان دادن بهشت فرنگ را نداشتم. صحبت از مقایسه درست یا غلط بیست و چندین سال در برابر فقط دوسال هم نیست. برای من و خیلی از ما ها مثل روز روشن که دلایل آدم ها واسه این پرواز چه قهوه فرانسه باشه چه آزادی چه امنیت چه رفاه کلا صحبت از نیاز و نداشته هاست… پس قصد نقد و نکوهش غیر منصفانه یا مغرضانه ندارم. حتی حرف من دلایل بهشت نبودن وطن و سوالاتی مثل “ما چه کردیم؟” یا “چه کسی به غیر از ما ساخت؟” و کلا مسئولیت داشته و نداشته ما هم نیست. حرف من یک یادآوری به خودم و همه آدم های بهشت نشین که بدانند که شاید صدای نوشیدن دلپذیر این قهوه فرانسه داره گوش هموطناشون رو کر می کنه! اگر نمی توانند اگر نمی خواهند اگر… اگر… حداقل بدانند که وطنی ها خوب می دانند که زبان مادری هرگز فراموش نمی شود و وطنی ها این روز ها انگلیسی رو خوب می فهمند همانطور که قهوه فرانسه های خوبی هم می نوشیدیم. صحبت من این فاصله هاست این تظاهر کردن هاست و بهشتی شدن های خیلی سریع  

و توی یک پست دیگری هم قبلا راجع به همین موضوع نوشته است که اگر به وبلاگش رفتید آن را هم بخوانید