حذف مخالف با قتل و ترور و اعدام

بسم الله الرحمن الرحیم

بتازگی از دوستی، درباره ی روزنامه نگاری به نام محمد مسعود و ترورش توسط توده ای ها مطالبی شنیدم و بر آن شدم در باره ی او جستجویی بکنم. انچه می خوانید چکیده ای از این جستجو  از منابع مختلف اینترنتی است به خاطر طولانی و پیچیده نشدن مطلب از درج لینکهای متعدد که بیشترشان براحتی قابل دسترسی نیستند خودداری کردم: 

محمد مسعود، شب جمعه ۲۲ بهمن ۱۳۲۶ در برابر چاپخانۀ مظاهری (خیابان اکباتان) هدف گلوله قرار گرفت و به‌قتل رسید. محمد مسعود در سراسر دوران‌ روزنامه‌نگاری‌اش از هیچ قدرتی هراسی نداشت‌ و حتی بارها درباریان و شخص شاه را مورد حمله قرار داد.در شانزدهمین شماره مرد امروز طی مقاله‌یی نوشت:

« برای این مردم لخت و عوری‌ که شاه را به عمر خود ندیده و در مدت حیات‌ حتی شکمشان یک مرتبه سیر نشده و در این‌ وطن عریض و طویل یک جا برای نشستن‌ ندارند،شاه و وطن چه معنی و مفهومی خواهد داشت؟ 

آخر این چه شاهی است که دهها قصر و میلیونها فرش و لوازم خانه دارد و مردم آن برای‌ یک وجب جائیکه شب کودکان شیرخوار خود را بخوابانند معطل و سرگردانند؟»

جسارت محمد مسعود تا حدی بود که در شماره 21 آذر 1326 در «مرد امروز» در اقدامی حیرت انگیز و نمادین در حالی که قوام در اوج قدرت بود برای سر قوام السلطنه جایزه تعیین کرد. 

سرانجام مقالات تند مسعود علیه دربار پهلوی در 22 بهمن 1326 با دسیسه برخی از عوامل حزب توده توسط خسرو روزبه در خیابان اکباتان و مقابل وزارت فرهنگ با شلیک گلوله به مغزش از پای درآمد.

بعدها نوشتند دویست هزار نفر در تشییع جنازه‌ مسعود شرکت کردند. تحقیقات برای یافتن قاتل یا قاتلین مسعود از اولین ساعات بعد از ترور آغاز شد.دولت در مقابل خشم مردم چاره‌یی نداشت جز اینکه‌ اعلام کند قاتل یا قاتلین مسعود سریعا شناسایی‌ و دستگیر می‌شوند.حتی گفته شد که شاه نیز مصرّانه خواستار شناسایی و دستگیر قاتل‌ مسعود است.با اینهمه، هر روز که می‌گذشت‌ پروندهء مسعود در کانال تاریک‌تری قرار می‌گرفت. از یک سو مردم و روزنامه‌ها هرکدام‌ فرد یا گروهی را مسئول قتل مسعود معرفی‌ می‌کردند، و از سوی دیگر شایعه ‌سازان شایعات‌ گوناگونی را دامن می‌زدند که همین شایعات‌ لایه‌ ای می‌شد برای پوشاندن حقایقی که ممکن‌ بود روشن شود. بعضی از مردم اشرف را مسئول‌ قتل مسعود می‌دانستند. بعضی دیگر ارتش و رزم‌آرا را متهم به قتل می‌کردند و بعضی دیگر، قوام السلطنه و ابتهاج و دیگران را. و در این میان‌ پرونده همچنان مسیر خود را در تاریکی طی‌ می‌کرد. تعداد زیادی از افرادی که به نوعی‌ می‌توانستند در مظان اتهام باشند دستگیر و بعد از بازجویی‌های مقدماتی آزاد شدند و سرانجام بر اساس دلایل و شواهدی که به دست آمد، برادران‌ لنکرانی مورد اتهام قرار گرفتند و مأمورین آنها را بازداشت کردند.

سالهای سال باور عمومی بر این بود که مسعود، قربانی حملات تندش به دربار ـ و مخصوصاً اشرف ـ شده است تا آن که سرانجام فاش شد تشکیلات پنهانی حزب توده او را کشته و با تبلیغات ماهرانه، انگشت اتهام را متوجه دربار کرده است. 

بهتر است ماجرا را از زبان احسان طبری ، تئورسین حزب توده و نفر دوم تشکیلات مزبور،بشنویم:« در سال 23 بهمن 1326،محمد مسعود، در اثر گلوله یک تروریست کشته شد ، تا آنجا که برای من معلوم است ، ارگانهای رسمی حزب تصوری از آن نداشتند و نمی دانستند که در این واقعه ، تروریست ، سروان عباسی و آمر آن خسرو روزبه آن را در اعترافات خود افشاء کرد ، مطابق توجیه او برای ایجاد یک شوک عصبی علیه دربار بود ،زیرا خسرو اصمینان داشت که قتل صدر صد به حساب دربار تمام خواهد شد» انور خامه ای می نویسد :«آنچه مسلم است اینکه کمتر کسی این ترور را به حزب توده نسبت می داد . من نیز مانند بسیاری از مردم آنرا کار دربار می پنداشتم . علت این حسن ظن چند چیز بود… از یک مشت تحصیلکرده اروپا دیده بسیار بعید می نمود که روزنامه نگاری را آن هم باین شکل فجیع به قتل برسانند… اما تنها پس از دستگیری خسرو روزبه در 15 تیر1336 و اعترافات او معلوم شد که کمیته ترور حزب توده این کار را انجام داده است.»
اما نورالدین کیانوری دبیرکل حزب توده در قسمتی از اعترافاتش درباره ی او چنین گفته است : 
«محمد مسعود یک روزنامه بسیار جنجالی به‌نام مرد امروز داشت و در آن حملات زیادی به شاه و اشرف و دربار می‌کرد. یک روز ما خبر شدیم که شب قبل او را ترور کرده‌اند. واقعاً همه ما تصور می‌کردیم که شاه و اشرف مسعود را کشته‌اند ولی بعد، پس از دستگیری خسرو روزبه و شخص ابوالحسن عباسی فاش شد که این قتل کار گروه روزبه و شخص (سروان) ابوالحسن عباسی بوده است. خود روزبه در محاکماتش این مطلب را به‌تفصیل شرح داد. جریان این بود که روزبه، جدا از سازمان افسران آزادیخواه، یک گروه ترور مرکب از خودش، ابوالحسن عباسی، حسام لنکرانی، بانو صفیه (صفا) حاتمی ـ خواهر سرهنگ هدایت‌الله حاتمی ـ و چند نفر دیگر تشکیل می‌دهد که به سازمان افسری هیچ ربطی نداشت و حتی سیامک (سرهنگ) هم کوچکترین اطلاعی از آن نداشت.»  

احسان طبری در این مورد می گوید : « دکتر بقائی دو سال بعد … سندی را افشاء کرد که نشان می دهد توجیه روزبه درست نیست. زیرا مسعود گویا سندی را دائر بر ارتباط رزم آراء و خسرو روزبه داشته است و لکن ماهیت و اعتبار سند تاکنون پوشیده مانده است به هر حال داشتن دو نیت در آن واحد ( نیت شخصی و نیت جمعی) تغییری در نفس محکومیت ترور مسعود نمی دهد.»

ناگفته نماند که حسام لنکرانی ، مسئول چاپخانه مخفی حزب توده ، هم به علت اعتیاد شدید به هروئین و حیف و میل مالی ، بعدها تحت نظر خسرو روزبه ترور گردید! 

در هر حال محمد مسعود که با دکتر حسین فاطمی دوستی دیرینه ای داشته، ظاهرا دشمنان فراوانی داشته است و همگی از مرگ او سود می برده اند. (حسین فاطمی و محمد مسعود هر دو قربانی ترور شدند و عحیب آنکه دکتر فاطمی در چهارمین سالگرد ترور محمد مسعود در گورستان ظهیرالدوله شمیران در حالی که پشت تریبون قرار گرفته بود و می گفت: «گلوله ای که مغز مسعود را پریشان کرد ایران را تکان داد.» مورد اصابت گلوله نوجوان 15 ساله ای به نام «محمدمهدی عبدخدایی» قرار می گیرد و فاطمی برای خروج گلوله به بیمارستان منتقل می شود البته فاطمی پس از زنده ماندن از ترور بدست محمد عبد خدایی از فدائیان اسلام پس از کودتای 28 مرداد به دستور شخص شاه اعدام شد.) 

بله این گونه ترورها و اعدامها و حذف های فیزیکی، که کم هم نیستند، همگی نشان از سنت رایج غلطی است که بر عرصه ی سیاست ما طی سالیان سال حاکم بوده است و تا زمانیکه این گونه روش ها پابرجاست، امیدی به استقرار آزادی و دموکراسی نباید داشت.